Historie

Op de Markt in het centrum van Budel vindt U het Smokkel & Grens Museum Cranendonck. Tijden van weleer komen hier weer tot leven. Van oudsher staat het dorp en de streek bekend om het smokkelen van allerlei goederen over de Nederlands/Belgische grens.

In vredestijd maar ook tijdens oorlogen wordt er al honderden jaren van alles gesmokkeld, onder andere boter en melkproducten, suiker, sigaretten en andere tabaksartikelen, olieproducten, alcoholische dranken, maar ook vee naar België. Ook linnengoed, schortenbont, gordijnen en nylons komen illegaal de grens over. Dan weer van Nederland naar België, andere goederen van België naar Nederland..

In het begin, men smokkelt dan nog uit pure armoede, gaat men te voet -met smokkelwaar in zogenaamde “pungels”- de grens over. Later gebruiken smokkelaars fietsen, karren en vanaf de oorlogen grote Amerikaanse auto’s. Nog later gaan smokkelaars met vrachtwagens vol de grens over en wordt het een handel in de handen van criminelen. Smokkelen wordt big business.

Nederland is in de 1e W.O. neutraal en de grensstreek in deze omgeving is in die tijd een toevluchtsoord voor o.a. vluchtelingen, spionnen en deserteurs vanuit België. In grote getalen komen ze de grens over naar het veilige Nederland om aan hun bezetter te ontkomen. Door de Duitsers wordt een rigoureuze draadversperring opgericht tussen Nederland en België: “de Doodendraad”. Een elektrische draad , met daarop een hoogspanning van 2000 volt. Duizenden proberen toch deze hindernis te doorbreken, ook om te smokkelen, wat velen met de dood moeten bekopen. In de 2e W.O. worden vluchtelingen en neergehaalde piloten hier in deze streek de grens over gesmokkeld naar België, om zo via Frankrijk weer de vrijheid tegemoet te treden. Ook de smokkel van allerlei ‘gewone producten’ gaat tijdens beide oorlogen gewoon door.

Ook in deze tijd is er nog steeds sprake van smokkelpraktijken. Alleen is door de Europese eenwording en het daarmee vervallen van de Europese binnengrenzen, de landsgrens hier geen obstakel meer voor de (criminele) smokkelaar. Ook aan de huidige smokkelpraktijken wordt in het museum aandacht geschonken.